ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطّالبیّین، شهدای بنی هاشم را که روز عاشورا به شهادت رسیده اند، با حسین بن علی (علیه السلام) و مسلم بن عقیل که در کوفه به شهادت رسید، بیست و دو نفر می داند و در زیارت ناحیه مقدسه که در بحارالأنوار از اقبال سیّد بن طاووس نقل شده است، هفده نفر نام برده می شود و نیز به روایت ابن عبّاس، امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نینوا آن گاه که به صفین تشریف می برد، فرمود: « و هذه أرض کرب و بلاء، یدفن فیها الحسین (علیه السلام) و سبعة عشر رجلاً من ولدی و ولد فاطمة؛ این زمین کرب و بلا است که حسین (علیه السلام) با هفده مرد از فرزندان من و فاطمه در آن به خاک می روند. »
ظاهراً مراد از فاطمه، مادر امیرالمؤمنین (علیه السلام)، یعنی فاطمه بنت اسد بن هاشم، باشد نه فاطمة الزهرا
(سلام الله علیها) و شاهد آن روایتی است که حضرت باقر (علیه السلام) می فرمود:
« هفده انسان کشته شدند که همگی از فرزندان فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی (علیه السلام) بودند. »
در روایت ریّان بن شبیب حضرت رضا (علیه السلام) فرمود:
« و از افراد خانواده او هجده مرد کشته شدند که در روی زمین نظیر ندارند. »
به روایت عبدالله بن ربیعه حمیری، زحر بن قیس به یزید بن معاویه گفت: « بشارت باد تو را که حسین بن علی (علیه السلام) با هجده نفر مرد از اهل بیت و شصت نفر از شیعیان خود بر ما وارد شد. »
شهیدان آل عقیل.
اما شهدای از فرزندان عقیل بن ابی طالب که فتح باب شهادت کرده اند و اولاد جعفر بن ابی طالب چنین اند:
. مسلم بن عقیل بن ابی طالب
. عبدالرحمن بن عقیل بن ابی طالب که مادرش کنیز بود پس از به هلاکت رساندن هفده نفر از سپاه شام و کوفه و به دست عثمان بن خالد بن اسید و بشیر بن حوط به شهادت رسید.
. جعفر بن عقیل ابی طالب که به دست عروة بن عبدالله خثعمی شهید گشت و رجزش این بود:
أنا الغلام الأبطحیّ الطالبیّ من معشر فی هاشم من غالب
و نحن حقّاً سادة الذوائب هذا حسین أطیب الأطائب
. عبدالله الأکبر ابن عقیل بن ابی طالب که به دست عثمان بن خالد اسیر جهنی و مردی از قبیله هَمدان به شهادت رسید.
. محمد بن مسلم بن عقیل بن ابی طالب که ابو مرهم ازدی و لقیط بن ایاس جهنی در قتل او شریک بودند.
. عبدالله بن مسلم بن عقیل بن ابی طالب که مادر بزرگوارش رقیه دختر امیرالمؤمنین (علیه السلام) بود و به دست عمرو بن صبیح به شهادت رسید. گویند: عمرو تیری به سوی عبدالله انداخت و دست او را به پیشانی اش دوخت،
آن گاه با تیری دیگر دل او را شکافت. عبدالله به گفته بعضی، اول شهید از بنی هاشم بود، ولی بیشتر ارباب تحقیق، اول شهید را علی بن الحسین (علیهما السلام) دانسته اند. به نقل سماوی از مناقب، عبدالله حمله کرد و رجز می خواند:
الیوم ألقی مسلماً و هو أبی و عصبة بادوا علی دین النبیّ
تا آنکه در سه حمله، نود و هشت نفر از سپاه کوفه را به هلاکت رساند و آن گاه به شهادت رسید.
. محمد بن ابی سعید الأحول بن عقیل بن ابی طالب که پدرش ابو سعید مانند پدرش عقیل حاضر جواب و
لطیفه گو بود و عبدالله بن زبیر را در مجلس معاویه بیچاره کرد.
شهیدان آل جعفر طیّار.
شیخ مفید می نویسد: « چون امام حسین (علیه السلام) از مکه به سوی عراق بیرون رفت، عبدالله بن جعفر دو فرزند خود عون و محمد را با نامه ای نزد آن حضرت فرستاد:
أما بعد، تو را به خدا سوگند به رسیدن این نامه، از این راه برگرد؛ چه اینکه می ترسم خود و خاندانت در این سفر به شهادت برسید و اگر امروز تو کشته شوی، زمین تاریک گردد؛ چرا که نشان هدایت تنها تویی و مردم با ایمان تنها به تو امیدوارند. پس در رفتن شتاب مکن تا خودم در پی نوشته ام، شرفیاب گردم، والسلام.»
آن گاه عبدالله نزد امیر مکّه_ عمرو بن سعید _ رفت تا امان نامه ای برای اطمینان خاطر امام (علیه السلام) تقدیم دارد. او هم با برادرش یحیی خط امانی نوشت و تقدیم داشت. عبدالله و یحیی از مکه بیرون آمدند و خود را به امام (علیه السلام) رسانیدند و در بازگشتن آن بزرگوار اصرار کردند.
در جواب آن دو فرمود: « رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را خواب دیده ام و مرا به کاری امر فرموده است که باید از پی آن بروم و از هرچه پیش بیاید، باک ندارم. »
عرض کردند: خواب خود را بفرما؟ امام (علیه السلام) فرمود: تا کنون نگفته ام و تا زنده ام نخواهم گفت.
عبدالله چون تصمیم حضرت را قطعی دید، دو فرزندش را گفت تا با آن حضرت بروند و جان نثار او باشند.
به نقل سماوی، عبدالله بن جعفر بعد از واقعه طف (کربلا) می گفت: سپاس خدا را که اگر خود از همراهی با امام حسین (علیه السلام) و شهادت در راه او محروم ماندم، دو فرزند عزیزم را همراه او کردم تا با سربلندی به شهادت رسیدند.
. عون بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب که مادرش زینب کبری دختر علی بن ابی طالب (علیه السلام) بود. عون بن عبدالله به دست عبدالله بن قطبه نبهانی به شهادت رسید.
محمد بن عبدالله ب جعفر بن ابی طالب که مادرش خوصاء دختر حفصة بن ثقیف بود و کشنده آن بزرگوار عامر بن نهشل تمیمی است.
« السّلام علی عون بن عبدالله بن جعفر الطیار فی الجنان – حلیف الایمان و مَنازل الأقران – النّاصح للرّحمان التالی للمتأنی و القرآن – لعن الله قاتله عبدالله بن قطبهة النبّهانی – السّلام علی محمّد بن عبدالله بن جعفر – الشاهد مکان أبیه و التّالی لأخیه و واقیه ببدنه – لعن الله قاتله عامر بن نهشل التمیمی – السّلام علی جعفر بن عقیل – لعن الله قاتله و رامیَه بشر بن حوط الهَمدانی – السّلام علی عبدالرحمان بن عقیل – لعن الله قاتله و رامیَه عثمان بن خالد بن أشیمَ الجهنّی . »
نام عبدالله اکبر فرزند عقیل بن ابی طالب در زیارت ناحیه نیست.
« السّلام علی القتیل ابن القتیل عبدالله بن مسلم عقیل … السّلام علی ابی عبیدالله (محمّد) بن مسلم عقیل… السّلام علی محمد بن أبی سعید بن عقیل… »
در مقتل خوارزمی روایتی نزدیک به آنچه از امالی شیخ صدوق نقل کردیم دارد. با این تفاوت که آن دو پسر
(محمد و ابراهیم) را در متن روایت از اولاد جعفر بن ابی طالب دانسته و جایزه ابن زیاد را ده هزار درهم نوشته و در آخر روایت می کند: ابن زیاد به غلامی نادر نام گفت: این مرد را در همان جایی که آن دو طفل را شهید کرده، ببر و گردن او را بزن، غنیمت او و ده هزار درهم جایزه را به تو می دهم و تو را آزاد می کنم.
غلام او را کشت و بدنش را به فرمان ابن زیاد آتش زدند
دیدگاهتان را بنویسید