به یقین خواستگاران حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بسیاربوده اند و در این باره به ذکر روایات نیازی نداریم. پدرش پیش از آنکه به پیغمبری رسد، در دیده همشهریان، مقامی ارجمند داشت. پیامبر ص در جواب خواستگاران: منتظر قضای الهی هستم. عمر و ابوبکر، هریک خواهان حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بودند، لیکن چون خواست […]
به یقین خواستگاران حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بسیاربوده اند و در این باره به ذکر روایات نیازی نداریم. پدرش پیش از آنکه به پیغمبری رسد، در دیده همشهریان، مقامی ارجمند داشت.
عمر و ابوبکر، هریک خواهان حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بودند، لیکن چون خواست خود را با پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در میان نهادند، وی فرمود: «منتظر قضای الهی هستم».
نسائی از محدثان بزرگ اهل سنت، در سنن گوید: پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در پاسخ آنان گفت: «فاطمه خردسال است» و چون علی (علیه السلام) او را از وی خواستگاری کرد، پذیرفت.
اما نسائی این حدیث را ذیل بابی که با عنوان «برابری سن زن و مرد» نوشته، آورده است: باری، از میان خواستگاران، نام این دو تن را از آن نظر نوشته اند که از لحاظ شخصیت، سرشناس تر از دیگران اند؛ نه آنکه خواستگاران دختر پیغمبر، تنها این دو مرد سال خورده بودند. یعقوبی نوشته است: گروهی از مهاجران، حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را از پدرش خواستگاری کردند.
آنچه درباره خواستگاری حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و زناشویی او با حضرت علی (علیه السلام) خواهد آمد، در کتاب های شیعه و سنی آمده است. دختر پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) خواستگارانی داشت، لیکن پدرش از میان همه پسرعمو های خود، علی بن ابی طالب (علیه السلام) را برای شوهری او برگزید و به دخترشان فرمود: تو را به همسری بهترین بستگان خود در آوردم. آری، علم او از همگان بیشتر، حلمش فراوان تر، و اسلامش از همه مقدم تر بود.
ابن سعد می نویسد: چون ابوبکر و عمر از پیغمبر پاسخ موافق نشنیدند، علی را گفتند تو به خواستگاری او برو.
و همو می نویسد: گروهی از انصار به حضرت علی بن ابی طالب (علیه السلام) گفتند: فاطمه را از پیغمبر خدا (ص) خواستگاری کن. حضرت امیر به حضور آن حضرت آمد و سلام کرد. رسول خدا (ص) به وی فرمود: «چه حاجتی داری؟» گفت: «برای خواستگاری فاطمه زهرا (س) آمده ام». پیامبر خدا (ص) فرمودند: «مرحبا! خوش آمدی» و چیز دیگری نفرمود. وقتی حضرت علی (ع) نزد گروهی آمد که در انتظارش بودند، به وی گفتند: چه خبر؟ فرمود: «نمی دانم. فقط آن حضرت به من فرمود: “مرحبا! خوش آمدی”». گفتند: همین که آن بزرگوار به تو فرموده: «مرحبا! خوش آمدی». برای تو کافی خواهد بود.1
مجلسی به نقل از عیون أخبار الرّضا (علیه السلام) چنین نوشته است: یا علی، گروهی از مردان قریش راجع به فاطمه زهرا مرا مورد عتاب قرار دادند و گفتند: ما خواستگار فاطمه بودیم و تو نپذیرفتی، اکنون او را به علی بن ابی طالب دادی.2
مجلسی نیز به نقل از أمالی شیخ طوسی چنین می نویسد: علی (ع) گفت: ابوبکر و عمر نزد من آمدند و گفتند: چرا فاطمه را از پیغمبر خواستگاری نمی کنی؟ من نزد پیغمبر رفتم. چون مرا دید، خندان شد. پرسید: «ابوالحسن، برای چه آمده ای؟» من پیوندم را با او و سبقت خود را در اسلام و جهادم را در راه دین برشمردم. فرمود: «راست می گویی. تو فاضل تر از آنی که بر می شماری». گفتم: برای خواستگاری فاطمه آمده ام. گفت: «علی، پیش از تو کسانی به خواستگاری او آمده بودند، اما دخترم نپذیرفت. بگذار ببینم چه می گوید».
سپس به خانه رفت و به دخترش گفت: «علی تو را از من خواستگاری کرده است. تو پیوند او را با ما و پیشی او را در اسلام می دانی و از فضیلت او آگاهی». زهرا (سلام الله علیها) بی آنکه چهره خود را برگرداند، خاموش ماند. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چون آثار خشنودی در آن دید، گفت: «الله اکبر! خاموشی او علامت رضای اوست».
بیشتر بدانید: نشانه ها و قرائن برتری امام علی علیه السلام در آیات قرآن کریم
گل واژه باغ آفرینش زهراست ***** در خلقت کل، مظهر بینش زهراست
می خواست علی که برگزیند همسر ***** حق گفت که بهترین گزینش، زهراست
شیخ طوسی در أمالی آورده است: چون پیغمبر به زناشویی علی و فاطمه رضایت داد، فاطمه (سلام الله علیها) گریان شد.3 پیغمبر گفت: «به خدا! اگر در اهل بیت من بهتر از او کسی بود، تو را بدو می دادم».
و نیز مؤلف کشف الغمّة و به نقل از او مجلسی نوشته است: علی (علیه السلام) به پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «پدر و مادرم فدای تو باد! تو می دانی که مرا در کودکی از پدرم، ابوطالب و مادرم، فاطمه بنت اسد گرفتی و در سایه تربیت خود پروردی و در این پرورش از پدر و مادر بر من مهربان تر بودی و از سرگردانی و شک که پدران من دچار آن بودند، رهانیدی. تو در دنیا و آخرت، تنها مایه و اندوخته من هستی. اکنون که خدا مرا به تو نیرومند ساخته است، می خواهم برای خود سامانی ترتیب دهم و زنی بگیرم. من برای خواستگاری فاطمه آمده ام. آیا دخترت را به من خواهی داد؟»
امّ سلمه گوید: چهره رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از شادمانی برافروخت و در روی علی خندید و فرمود: «آیا چیزی داری که مهریه دخترم باشد؟» علی (علیه السلام) فرمود: «حال من بر تو پنهان نیست. جز شمشیر، زره و شتری آبکش چیزی ندارم». پیغمبر فرمود: «شمشیر را برای جهاد و شتر را برای آب دادن نخلستان و تهیه نان خود و بارکشی در سفر می خواهی. همان زره را مهر قرار می دهم».4
کتاب الموفقیات زبیر بکار که از مصادر قدیمی به شمار می رود، از گفته حضرت علی (علیه السلام) چنین آورده است: نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) رفتم و در پیش روی او خاموش نشستم؛ چرا که حشمت و حرمت او را کسی نداشت. چون خاموشی مرا دید، پرسید: «ابوالحسن، چه می خواهی؟» من همچنان خاموش ماندم تا پیغمبر سه بار پرسش خود را مکرر فرمود.
سپس فرمود: گویا فاطمه را می خواهی؟
_ آری.
_ آن زره که به تو دادم، چه شد؟
_ دارم.
_ همان زره را کابین فاطمه قرار بده.5
ابن سعد در بعضی روایات، به جای زره، پوست گوسفند و پیراهن یمانی فرسوده نوشته است.
و بعضی گویند حضرت علی (علیه السلام) شتر خود را فروخت و بهای آن را کابین قرار داد. بهای این زره یا رقم این کابین چه بوده است؟ حمیری مؤلف قرب الاسناد آن را سی درهم نوشته است و دیگران تا چهارصد و هشتاد درهم نوشته اند.
باری، کابین دختر پیغمبر چهارصد درهم یا اندکی بیشتر یا کمتر بود. همین و همین، و بدین سادگی نیز پیوند برقرار شد. این پیوندی مقدس است که باید دو تن شریک غم و شادی زندگانی یکدیگر باشند. کالایی به فروش نمی رفت تا خریدار و فروشنده بر سر بهای آن با یکدیگر گفت و گو کنند. زره، پوست گوسفند یا پیراهن یمانی، هر چه بوده است، به فروش رسید و بهای آن را نزد پیغمبر آوردند.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بی آنکه آن را بشمارد، اندکی از پول را به بلال داد و فرمود: «با این پول برای دخترم بوی خوش بخر». سپس مانده را به ابوبکر داد و گفت: «با این پول آنچه دخترم بدان نیازمند است، آماده ساز».
عمار یاسر و چند تن از یاران خود را با ابوبکر همراه کرد تا با صلاحدید او جهاز حضرت زهرا (سلام الله علیها) را آماده سازند. فهرستی که شیخ طوسی برای جهاز نوشته، چنین است: پیراهنی به بهای هفت درهم، چارقدی به بهای چهار درهم، قطیفه مشکی بافت خیبر، تختخوابی بافته از برگ خرما، دو گستردنی (تشک) که رویه های آن کتان ستبر بود؛ یکی را از لیف خرما و دیگری را از پشم گوسفند پر کرده بودند، چهار بالش از چرم طائف که از اذخر (کاه مکی، گیاه بوریا، گیاهی است با برگ ریز که برگ آن خاصیت دارویی نیز دارد.) پر شده بود، پرده ای از پشم، یک تخته بوریا بافت هجر6، آسیای دستی، لگنی از مس، مشکی از چرم، قدحی چوبین، کاسه ای گود برای دوشیدن شیر، مشکی برای آب، مطهره ای7 اندوده به زفت، سبویی سبز، چند کوزه گِلی.
چون جهاز را نزد پیغمبر آوردند، آن را بررسی کرد و فرمود: «خدا به اهل بیت (علیهم السلام) برکت دهد».
بیشتر بدانید: روایات جهزیه حضرت فاطمه سلام الله علیها در کتاب شریف کافی مرحوم کلینی ره
هنگام خواندن خطبه زناشویی رسید. ابن شهرآشوب در مناقب و مجلسی در بحارالأنوار و جمعی از علما و محدثان شیعه این خطبه را با عبارت های مختلف و به صورت های گوناگون نوشته اند. از میان آنها این صورت که بیشتر محدثان آن را ضبط کرده اند، انتخاب شد.
تفصیل بیشتر آن در بحارالأنوار موجود است: سپاس خدایی که او را به نعمتش ستایش و به قدرتش پرستش کنند. حکومتش را گوش به فرمان اند، از عقوبتش ترسان اند، عطایی را که نزد اوست، خواهان اند و فرمان او در زمین و آسمان روان است. خدایی که آفریدگان را به قدرت خود بیافرید و هریک را تکلیفی فرمود که در خود او می دید و بر دین خود ارجمند ساخت و به پیغمبرش، محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) گرامی فرمود و بنواخت. خدای تعالی زناشویی را پیوندی دیگر کرد و آن را واجب فرمود. بدین پیوند، خویشاوندی را در هم پیوست و این سنت را در گردن مردمان بست.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) می فرماید: اوست که آفرید از آب، بشری را. پس گردانیدش نسبی و پیوندی و پروردگار تو تواناست. همانا خدای تعالی مرا فرموده است که فاطمه را به همسری، به علی بدهم و من او را به چهارصد مثقال نقره به او به همسری دادم. علی، راضی هستی؟
_ آری یا رسول الله.
چنان که نوشتیم ابن شهرآشوب در مناقب خطبه را بدین عبارت آورده و مجلسی نیز آن را به همین صورت از کشف الغمّة نقل کرده است و پس از آن یک سطر دیگر اضافه دارد.
مدت همسری حضرت فاطمه (سلام الله علیها) با امام علی (علیه السلام) از سال دوم هجری و در نُه سالگی تا سال یازدهم و به مدت نُه سال به طول انجامید.
1. امام حسن مجتبی (علیه السلام) ؛ 2. امام حسین (علیه السلام) ؛ 3. زینب کبرا (سلام الله علیها) ؛ 4. امّ کلثوم.
همچنین حضرت فاطمه (سلام الله علیها) فرزندی را حامله بود که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) وی را «محسن» نامیده بود و پس از رحلت رسول خدا (ص) بر اثر قرار گرفتن حضرت فاطمه (س) بین در و دیوار خانه، به واسطه هجوم مهاجمان، سقط شد.
1. امّ هانی بنت أبی طالب؛
2. امامه بنت ابی العاص؛
3. اسماء بنت عمیس؛
4. امّ سلمه؛
5. امّ ایمن؛
6. فضّه؛
7. سلمی بنت عمیس (همسر حمزة سیدالشّهداء)؛
و… .8
پایان شایعات در مورد سردار قاآنی
دیدگاهتان را بنویسید