هیهات من الذلة در کلمات امام حسین علیه السلام امام حسین (علیه السلام) در خطبه روز عاشورا فرمود: «الا ان الدعی بن الدعی قد رکزنی بین اثنتین بین السلّة و الذلة»، مردم کوفه بدانید که من خودم اوضاع اجتماعی را نیک بررسی کرده ام و می فهمم مطلب چیست، این مرد بی پدر یعنی ابن […]
امام حسین (علیه السلام) در خطبه روز عاشورا فرمود:
«الا ان الدعی بن الدعی قد رکزنی بین اثنتین بین السلّة و الذلة»، مردم کوفه بدانید که من خودم اوضاع اجتماعی را نیک بررسی کرده ام و می فهمم مطلب چیست، این مرد بی پدر یعنی ابن زیاد، پسر آن مرد بی پدر یعنی زیاد بن ابیه، مرا میان دو کار قرار داده است، مرا چنان در تنگنا قرار داده که ناچار باید یکی از این دو را برگزینم، به یکی از این دو راه بروم «الاوان الدعی بن الدعی قد رکزنی بین اثنتین بین السلّة و الذلة». یا شمشیرها از نیام کشیده شود و جنگ آغاز گردد و به پایان برسد و یا من هم تن به خواری بدهم، معنی ذلت اینجا تنها این نیست که من تن به خواری بدهم، بلکه یعنی راه خواری و سرشکستگی و زبونی را به روی امت عزیز اسلامی باز کنم، امتی که خدا آن امت را عزیز بنیان نهاد، و پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آن امت را عزیز و سربلند بنیان گزاری کرد.
این امت عزیز و سربلند نباید به دست حسین بن علی (علیهما السلام) و در زمان پیشوائی وی به دست خواری سپرده شود و «هیهات من الذلة» اما بدانید که من رأی خود را اختیار کردم و تصمیم من قطعی است، و همان راه جنگ را انتخاب می کنم، برای اینکه ما اهل خواری نیستیم و به تعبیر دیگر امت اسلامی از خواری به دور است، این امت را خدا عزیز آفرید «و هیهات منا الذلة یأبی الله ذلک لنا و رسوله و المؤمنون» هم خدا راضی نیست و به خواری ما تن نمی دهد، هم پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و هم مردم با ایمان «و حجور طابت و طهرت» و هم دامن های مادرانی با شهامت و فضیلت که ما را پرورش داده اند آن دامن ها از ما راضی نیستند که ما باب ذلت و سرشکستگی را به روی خود و امت اسلامی باز کنیم «و أنوف حمیة و نفوس أبیة من أن تؤثر طاعة اللئام مصارع الکرام» این نکته طاعت هم عجیب است، فرمود: این رادمردانی که همراه من هستند، این جوانان که همراه من آمده و پیرامون من صف زده اند، اینان هم تن به خواری خود و امت اسلامی نمی دهند، و اینان مردمی نیستند که اطاعت از مردم پست فرومایه بی سرمایه را بر کشته شدن و شهادت و جانبازی ترجیح دهند.
علی بن الحسین (علیه السلام) یعنی علی اکبر (علیه السلام) وقتی که رجز میخواند روز عاشورا، همین سخن پدر را عنوان رجز قرار داد:
انا علی بن الحسین بن علی نحن و بیت الله اولی بالنبی
اطعنکم بالرمح حتی ینثنی اضربکم بالسیف احمی عن ابی
ضرب غلام هاشمی عربی والله لایحکم فینا ابن الدعی
سیّدالشهدا (علیه السلام) در یکی از خطبه های خود شعر های فروة بن مسیک مرادی صحابی را که یکی از بزرگان صحابه پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است، انشاء کرد و این شعر های عجیب و پر روح و پر معنی را خواند در مقابل دشمن و سند قطعی داد که من پیروزم و در این قیام مقدس به نتیجه می رسم:
فان نهزم فهزامون قدماً و ان نهزم فغیر مغلبینا
ای سپاه شام! اگر ما امروز شما را در هم شکستیم این شأن و عادت ما است، و همیشه دشمنان خود را سرکوب کرده ایم، و اگر هم ما در هم شکسته شدیم و ما کشته شدیم و شما به ظاهر بر ما پیروز شدید، باز ما در هم شکسته شدیم و ما کشته شدیم و شما به ظاهر بر ما پیروز شدید، باز ما در هم شکسته شده نیستیم، و مغلوب نیستیم، و اگر بکشیم پیروزی از آن ما است و اگر کشته شدیم پیروزی از آن ما است.
و ما ان طبنا جبن ولکن منایانا و دولة آخرینا
ما مردمی ترسو و بد دل و جبان نیستیم، ما سروران شجاع جهان هستیم و اگر کشته شدیم نه برای آن است که مردمی ترسو بوده ایم، بلکه برای این است که وقت رفتن ما رسیده است و روز شهادت و فداکاری ما است.
اذا ما الموت رفع عن اناس کلاکله اناخ بآخرینا
روزگار چنین است، وقتی سطوت و حمله خود را از مردمی برداشت به مردم دیگر باز حمله می کند، و حاصل امروز روزی است که روزگار به ما فشار آورده است.
فافنی ذالکم سروات قومی کما افنی القرون الاولینا
چنانکه گذشتگان جهان گذشته اند، امروز هم روز گذشتن ما و یاران ما است؛ بعد شعر عجیبی هست که فوق العاده است:
فلو خلّد الملوک اذاً خلدنا ولو بقی الکرام اذاً بقینا
اگر پادشاهان جهان زنده می ماندند ما هم به حکم اینکه پادشاه ملک و ملکوتیم زنده می ماندیم، و اگر رادمردان جهان رهی به حیات و ابدیت داشتند راه ابدیت به حکم رادمردی و جوانمردی پیش از همه کس به روی ما باز بود. غرض حسین بن علی (علیهما السلام) تحقیقاً در تمام مراحل اطمینان به نتیجه داشت.
نکته ای که اینجا باید تذکر بدهم، چون شاید از این بیان یا بیان های دیگر که در اطراف نهضت و قیام مقدس حسین بن علی (علیه السلام) می شود تصور شود قیامی که در اسلام بوده و خواهد بود و تا روز قیامت، همان قیام حسین بن علی (علیهما السلام) و نهضت سیّدالشهدا (علیه السلام) است. این چنین نیست، قیام حسین بن علی (علیه السلام) سابقه و عواقبی داشت، یعنی سیّدالشهدا (علیه السلام) چنان که گفتم کانون قیام های مقدس اسلامی بود که آنچه سابق بود با قیام حسین بن علی (علیهما السلام) تأیید شد و آنچه پس از آن بود و خواهد بود سر مشق گرفت از قیام حسین بن علی (علیهما السلام)، اگر کسی این گونه معنی کند: قیام حسین بن علی (علیهما السلام) را که امام حسین (علیه السلام) قیام کرد و دیگر ملت مسلمان جهان را آسوده کرد از هر نهضتی و از هر تکلیفی و از هر قیامی، بعد هم امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فرزند نهم او روزی خواهد آمد و یک قیام دیگر هم او خواهد کرد و دیگر مسلمین جهان آسوده اند و تکلیفی نداشته اند و ندارند و نخواهند داشت، این بس اشتباه است، این طرز فکر درست نقطه مقابل هدف حسین بن علی (علیهما السلام) است، در نیمه دوم خلافت عثمان انحراف شدید مسلمین از مجرای درست حکومت اسلامی آشکار شد، از همان جا قیام شروع شد. که قیام و نهضت به همین منظور حسین بن علی (علیهما السلام) با دست مردمی بس بزرگوار، در سابقه ی تاریخ اسلام آغاز شد و در
لاحقه ی تاریخ اسلام هم دنبال شد منتها اگر مردمی نتوانند یا نخواهند ارزش این قیام ها را بشناسند عذرهم جهلهم عذرشان همان نادانی و کم خردی آنها است.
دیدگاهتان را بنویسید