زیارت اربعین

فرا رسیدن اربعین اباعبدالله الحسین (علیه السلام) یعنی در حدود چهل روز از شهادت امام و یاران فداکار از جان گذشته اش می گذرد و در چنین روزی زیارت آن بزرگوار و شهدای واقعه طف مستحب است و بدین جهت روز اربعین، همه سال یکی از روز های پر ازدحام شهر مقدّس کربلا است که مردم مسلمان و شیعه مذهب از اطراف و اکناف به آن سرزمین پر افتخار روی می آوردند و به یاد مردانی بس بزرگ و بزرگوار که عالی ترین مراحل فداکاری و سربلندی را از خویش نشان داده اند، درود و سلام می فرستند.

البته با هر زبان و بیانی می توان مراسم زیارت را انجام داد و علاقمندی خود را به هدف مقدّس که شهدای راه حق را به میدان شهادت کشانده است اظهار کرد. اما چه بهتر که در باب زیارات و جز آن، از آنچه از پیشوایان دین رسیده غفلت نشود و زیارت یا دعا به همان کیفیتی که دستور آن از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) یا ائمه طاهرین (علیه السلام) روایت شده به انجام برسد، و حتی در باب دعا به دعاهایی که در خود قرآن مجید آمده بیشتر اهمیت داده شود.

صفوان جمّال، راوی زیارت اربعین

این مرد سعادتمند که از بزرگان اصحاب امام صادق (علیه السلام) و امام کاظم (علیه السلام) است، چند بار امام صادق (علیه السلام) را از مدینه به عراق برد و امام ششم (علیه السلام) از او شتر به کرایه می گرفت، خود صفوان هم همراه امام می رفت و از برکت همراهی با امام ششم (علیه السلام) قبر امیرمؤمنان علی (علیه السلام) را که تا آن تاریخ شناخته شده نبود شناخت و بیست سال مجاور قبر امیرالمؤمنین شد.

صفوان از بزرگان روات شیعه است و آثاری از ائمه طاهرین (علیهم السلام) روایت کرده از جمله زیارت وارث، زیارت معروف عاشورای امام حسین (علیه السلام)، دعای علقمه و یکی از زیارت های امیرالمؤمنین (علیه السلام) که توسط او روایت شده است. شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجّد زیارت وارث را از همین صفوان از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده است، زیارت عاشورا را نیز شیخ طوسی از علقمه بن محمد حضرمی از امام محمد باقر (علیه السلام) و یکبار از همین صفوان جمّال از امام ششم (علیه السلام) روایت می کند.

صفوان به سیف بن عمیره می گوید که من همراه امام صادق (علیه السلام) کربلا بودم که چنین زیارت کرد و دعای علقمه را خواند، عجیب آن است که دعای معروف به دعای علقمه را که بعد از زیارت عاشورا خوانده می شود صفوان از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده، نه علقمه از امام باقر (علیه السلام) و می بایست دعای صفوان گفته شود نه دعای علقمه و معلوم نیست که چرا آن را دعای علقمه گفته اند، یکی از دو زیارت اربعین امام حسین (علیه السلام) را همین صفوان شتردار از امام ششم (علیه السلام) روایت می کند.

زیارت اربعین.

زیارت دیگر اربعین زیارتی است که جابر بن عبدالله انصاری امام را به آن طریق زیارت کرد و عطیّة بن سعد بن جناده آن را از جابر صحابی جلیل القدر بزرگوار روایت می کند.

این عبارات بسیار معروف از زیارت اربعین صفوان است.

« أشهد أنک کنت نوراً فی الأصلاب الشّامخة و الأرحام المطهّرة، لم تنجّسک الجاهلیة بأنجاسها، و لم تلبسک المدلهّمات من ثیابها و أشهد أنّک من دعائم الدّین و أرکان المسلمین و معقل المؤمنین، و أشهد أنّک الامام البرّ التقّی الرّضی الزّکی الهادی المهدی، و أشهد أن الائمة من ولدک کلمة التّقوی و أعلام الهدی و العروة الوثقی و الحجّة علی أهل الدنیا »

این ها همان کلماتی است که بر حسب روایت صفوان، امام صادق (علیه السلام) به عنوان زیارت امام گفته است؛

یعنی: گواهی می دهم که تو نوری بودی در نسل پدران والا مقام، و رحم های مادران پاک و پاکیزه، پلیدی های جاهلیت تو را آلوده نساخت و تیرگی های شرک و کفر و گمراهی جامه های خود را بر تو نپوشانید، گواهی می دهم که تویی از پایه های دین و استوانه های مسلمین، و تویی پناه مردم با ایمان، و گواهی می دهم که تویی امام نیکوکار، پرهیزکار، پسندیده، پاکیزه، هدایت کننده، هدایت شده، و گواهی می دهم که سند های پرهیزکاری و نشانه های هدایت و وسیله قابل اطمینان و حجّت بر اهل دنیا تنها امامان می باشند.