روش و برنامه حفظ نیم صفحه قرآن کریم در هر روز

در این نوشتار روشی برای حفظ قرآن کریم ( هر روز نصف صفحه ) ارائه می شود.

مقدمات حفظ :

مکان حفظ : محیطی آرام و بدون سر و صدا و رفت و آمد زیاد .

زمان حفظ : زمان نشاط و سر حال بودن حافظ . ( ساعت پیش نهادی : بعد از نماز صبح )

قرآن حفظ : خط عثمان طه ، قطع معمولی ، بدون ترجمه و حاشیه های رنگی ، تمامی کلمات – بدون استثناء – با رنگ مشکی باشند . پس زمینه صفحات سبز کم رنگ یا آبی کم رنگ ملایم باشد . ( قرآن با این ویژگی ها مؤثر در حافظه تصویری است ، لذا حافظ باید تا آخرین مراحل حفظ و در مرور و مباحثه ها از یک قرآن استفاده کند . )

ترجمه و تفسیر : یاد داشتن ترجمه الزامی است و مطالعه تفسیر در صورت علاقه بسیار عالی است . ( پیش نهاد : ترجمه آقای ابو الفضل بهرام پور ، تفسیر هم تفسیر نسیم حیات آقای ابو الفضل بهرام پور ، خواندن ترجمه و تفسیر باعث تدبر بیشتر در آیات و انسجام معنایی آیات در ذهن و در نتیجه حفظی قوی تر خواهد شد . )

استماع نوار : اگر حافظ از لحاظ روان خوانی و مخارج حروف و … مشکل دارد ( صوت ترتیل خلیل الحصری پیشنهاد می شود . ) اگر از لحاظ تجوید و صوت و لحن و … مشکل دارد ( صوت منشاوی توصیه می شود . )

مراحل حفظ :

• اگر آیات سوره طولانی است ، حافظ با توجه به معنا ، آیه را به دو یا سه بخش تقسیم می کند .بخش اول از آیه اول را حافظ حفظ می نماید . ( پیشنهاد : بخش اول را 3 بار از روی مصحف قرائت کرده و سعی می کند آن را به ذهن بسپارد ، سپس مصحف را می بندد و آن بخش را 3 بار از حفظ قرائت می کند . )بخش دوم را نیز مانند بخش اول حفظ می نماید .مصحف را بسته و 2 مرتبه بخش اول را به ضمیمه بخش دوم قرائت می کند .آیه دوم را به صورت آیه اول حفظ نموده ، سپس هر دو آیه را با هم از حفظ 2 مرتبه قرائت می کند .مراحل فوق را تا پایان محدوده حفظ ( نیم صفحه ) ادامه می دهد .

در انتهاء نیم صفحه حفظ شده را 2 مرتبه از حفظ قرائت می کند به نحوی که هیچ شک و تردیدی در هیچ عبارت یا کلمه ای باقی نماند .

مباحثه حفظ قرآن :

مباحثه حفظ باید به صورت 2 نفری صورت گیرد .

• مواد مباحثه : 6 صفحه اخیر حفظ شده . دو طرف مباحثه باید 6 صفحه اخیر را هر دو به طور کامل برای دیگری قرائت نمایند.نحوه مباحثه : بهترین روش این است که هر کدام از هم بحث ها یک صفحه را قرائت نموده و و طرف دیگر صفحه دیگر را ، سپس از اول صفحاتی را که هر کدام نخوانده اند ، بخوانند .( یعنی یک صفحه یک صفحه بروند و دوباره باز گردند و جای خود را عوض کرده و یک صفحه یک صفحه بروند . ) البته هر یک می توانند 6 صفحه را هم زمان بخواند . ( بازدهی روش اول بهتر است . )

در هنگام مباحثه هم بحث باید به خوبی گوش داده و اگر هم بحث او مرتکب اشتباهی شد تذکر داده تا حافظ اشتباه خود را متوجه شده و بگوید . اگر حافظ متوجه اشتباه خود نشد آنگاه هم بحث آن را ذکر می کند .

روش مرور قرآن برای تثبیت محفوظات قرآنی :

• در مکان و زمان مناسب ، و بدون قرآن ( به صورت باز ) صورت بگیرد .حافظ تا اتمام حفظ جزء اول باید هر روز تمام محفوظات خود را یک مرتبه مرور کند . بعد از اتمام جزء یک طبق میزان محفوظات ، برنامه خاصی ارائه خواهد شد ، مثلا اگر کسی 2 تا 5 جزء حفظ است ، روزی یک جزء + 6 صفحه اخیر را مرور  می نماید .

صفحه اخیر حفظ شده را در بازه های زمانی مختلف ( بعد از نماز ها و اوقات فراغت و … ) یک بار مرور کند . ( در طی روز مجموعا 3 مرتبه مرور صفحه اخیر صورت بگیرد . )

مثال : بر فرض مثال فردی به ص 16 قرآن کریم رسیده است . او بعد از نماز صبح حدود 15 دقیقه وقت گذاشته و حفظ نیمه اول ص 16 را انجام می دهد ، بعد از آن 6 صفحه اخیر را در  حدود 30 دقیقه به هم بحث خود تحویل داده و تحویل می گیرد . حافظ برنامه مرور خود را در ساعت مناسب در حدود 30 دقیقه انجام می دهد . هم چنین برنامه مقدمات حفظ ( استماع نوار ، ترجمه و تفسیر نیمه دوم ص 16 را که می خواهد فردا حفظ کند ) را در حدود 20  دقیقه انجام می دهد .

حافظ در بازه های زمانی مختلف صفحه اخیر را 3 مرتبه قرائت می کند . ( این مورد وقت خاصی را نمی گیرد . )

مجموع ساعات : حداقل 100 دقیقه . حداکثر 140 دقیقه . البته با رعایت شرایط مناسب و … وقت قابل کاهش نیز می باشد . ( البته باید توجه کرد که بسیاری از افراد از خواندن ترجمه و استماع نوار بی نیاز هستند . )

کلاس حفظ قرآن کریم :

• در هر هفته یک کلاس حفظ جهت ارزیابی و بررسی فعالیت های حافظ الزامی است .

در کلاس حافظ حداقل در معرض دو پرسش واقع می شود . مقداری که حافظ باید قرائت کند حداکثر یک صفحه و حداقل ده خط می باشد .