ترور و حذف اشخاص کلیدی میتواند حماس را متوقف کند؟

از آغاز تأسیس جنبش مقاومت اسلامی حماس در سال ۱۹۸۷ میلادی، این جنبش در معرض یک سری حملات و ترورها قرار گرفت، که هسته مؤسس و اعضای ارشد آن را هدف قرار داد.

ترور به عنوان بخشی از تلاش‌های رژیم اشغالگر برای از بین بردن مسئله فلسطین از روز نکبت در سال ۱۹۴۸ برای از بین بردن رهبران فلسطینی و عرب و نمادهای حامی آرمان فلسطین و جلوگیری از نفوذ آنها استفاده کرد.

بیشترین ترورها در تاریخ معاصر از سوی رژیم صهیونیستی علیه گروه های مقاومت به ویژه اعضای جنبش حماس انجام شده است. صهیونیست‌ها این ترورها را به طور مستقیم یا برخی از آنها را به طور غیرمستقیم با خیانت و هماهنگی برخی رژیم ها و حتی تشکیلات خودگردان فلسطین انجام دادند. در سال‌های نخست تأسیس حماس، زمانی که طیف گسترده‌ای از رهبران آن به ‌ویژه بنیانگذار آن احمد یاسین، محمد ضیف، صلاح شحاده، یحیی السنوار و روحی مشتهی دیگر بازداشت شدند، ضربه بزرگی به این جنبش وارد شد.

«مرج الزهور» عملیاتی است که مقامات اشغالگر ۴۱۵ عضو جنبش‌های حماس و جهاد اسلامی را در ۱۲ دسامبر ۱۹۹۲ به لبنان تبعید کردند. در سال ۱۹۹۶، زمانی که یحیی عیاش مهندس برجسته گردان های القسام، بازوی نظامی جنبش حماس به شهادت رسید، رژیم صهیونیستی سیاست ترور و فشار را بر رهبران جنبش حماس بیشتر کرد.

حدود یک سال بعد، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، به ترور خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی جنبش در آن زمان، در امان، پایتخت اردن، توسط عوامل موساد اقدام کرد، که ناموفق بود و در نهایت به یک معامله منجر شد. حسین پادشاه اردن در آن زمان به نتانیاهو اطلاع داد، که اگر پادزهر برای نجات جان خالد مشعل ارسال نشود، ماموران موساد محاکمه خواهند شد. نتانیاهو در نهایت موافقت کرد و تعدادی از اسرای فلسطینی و اردنی از جمله شیخ احمد یاسین را به عنوان بخشی از این توافق آزاد کرد.

در سال ۱۹۹۹، اردن تصمیم به بستن دفاتر جنبش حماس در امان گرفت و دفتر سیاسی این جنبش به دوحه پایتخت قطر منتقل شد و چند سال در آنجا ماند و سپس به پایتخت سوریه، دمشق نقل مکان کرد و دوباره در سال ۲۰۱۲ دوباره به دوحه بازگشت.

با آغاز انتفاضه دوم که «انتفاضه الاقصی» نامیده شد، در سال ۲۰۰۰، سرعت ترورها در صفوف حماس افزایش یافت، زیرا آنها رهبران سیاسی، نظامی و فکری را به عنوان بخشی از تلاش‌های اشغالگران هدف قرار دادند. برای حذف سازمان سرعت ترورها در سال ۲۰۰۳ به بالاترین حد خود رسید، زمانی که اشغالگران طی چند ماه اسماعیل ابوشنب، صلاح شحاده و ابراهیم المقادمه را ترور کردند و سپس احمد یاسین را در مارس ۲۰۰۴ ترور کردند. دو هفته بعد عبدالعزیز الرنتیسی که جانشین شیخ یاسین شد.

در ژوئیه ۲۰۰۶، رژیم اشغالگر به دنبال ترور رهبران شورای نظامی القسام بود، زمانی که خانه‌ای در نوار غزه را در جریان نشست رهبران گردان‌های القسام در آن زمان بمباران کرد، اما هر کسی که در خانه بود به جز خانواده ابوسلمیه که در بمباران کشته شدند. در پایان سال ۲۰۰۸، جنبش حماس با یکی از سخت ترین چالش ها روبرو شد، زمانی که اشغالگران اولین جنگ را در نوار غزه آغاز کردند و سپس در آغاز سال ۲۰۰۹ سعید صیام موسس پلیس حماس و نزار ریان، دو تن از رهبران برجسته حماس در غزه را ترور کردند. این جنبش سپس شرایط مشابهی را تجربه کرد و موساد در سال ۲۰۱۰، محمود المبحوح یکی از رهبران برجسته حماس، را در امارات ترور کرد و حماس را وارد مرحله پیچیده ای از روابط خود با امارات کرد.

در سال ۲۰۱۲، اشغال به همان روش بازگشت، زمانی که فرد دوم گردان های القسام به نام احمد الجعبری را ترور کرد و در نتیجه جنگ دوم در نوار غزه شروع شد و درگیری منجر به آتش بس شد. در جنگ ۲۰۱۴ در نوار غزه شاهد یک کارزار ترور بود که با شهادت اعضای شورای عالی نظامی گردان های القسام، رائد العطار و محمد ابوشماله انجام شد. اما ترور محمد ضیف شکست خورد و فط همسر و فرزندش به شهادت رسیدند.

دوره سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ شاهد ترورهایی بود که شاید مهمترین آنها ترور مازن فقها و نور برکه در نوار غزه و مهندس فلسطینی فادی در مالزی از سوی شاباک بود.

جهاد طاها، سخنگوی حماس، در مصاحبه با العربی الجدید می گوید: «شکی نیست که اشغالگران ترورها و سوءقصدهای زیادی را برای تضعیف و از بین بردن حماس دادند. اما آنها نتوانستند جلوی مبارزه مقاومت را بگیردند.

پس از عملیات طوفان الاقصی، شاهد ترور گروهی از رهبران سیاسی و نظامی حماس، مانند اسامه المزینی، جودت ابوشماله و زکریا ابومعمر بودیم. همچنین ایمن نوفل فرمانده تیپ مرکزی القسام و احمد الغندور فرمانده تیپ شمالی علاوه بر عملیات ترور که در حومه جنوبی بیروت که منجر به شهادت صالح العاروری شد.