توافق ابراهیم و ترامپ

سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ عمدتاً بر اتحاد‌های قوی با اسرائیل و رویکرد تقابلی در قبال ایران متمرکز شده است. وی بر تلاش‌های خود برای میانجیگری قرارداد‌های صلح و مقابله با گروه‌های تروریستی افراطی مانند داعش تاکید می‌کند.

«جنیفر بل» در مقاله‌ای در العربیه عربستان نوشت: رای دهندگان آمریکایی رای خود را به صندوق انداخته اند و با پیروز شدن «دونالد ترامپ» و بازگشت وی به کاخ سفید بعد از چهار سال، کارشناسان منطقه می‌گویند پیروزی جمهوری خواهان می‌تواند نتیجه درگیری‌ها در خاورمیانه را رقم بزند.

مشاوران سیاست خارجی در این ارتباط می‌گویند سیاست دیپلماتیک تحت نظارت رئیس جمهور منتخب می‌تواند به طور چشمگیری سیاست آمریکا در منطقه از جمله موضع این کشور در قبال ایران و توافقنامه‌های صلح منطقه‌ای را تغییر دهد.

«صنم وکیل»، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتم هاوس گفت: بازگشت ترامپ احتمالاً تأثیری بر جنگ اسرائیل علیه حماس در غزه و حزب الله لبنان خواهد داشت. با توجه به اینکه ایالات متحده آمریکا متحد اصلی و حامی نظامی اسرائیل است، انتخابات در زمان حساسی برای خاورمیانه برگزار شد.

وی گفت: من فکر می‌کنم دولت ترامپ – به‌ویژه رئیس‌جمهور – به دنبال بستن کمپین‌های نظامی فعال در غزه و لبنان است. اما این امر لزوماً به این معنا نیست که صلح در افق قرار دارد. کشور‌های خاورمیانه – اعم از متحدان و دشمنان – اکنون به شدت مشتاق خواهند بود ببینند چگونه نتایج انتخابات آمریکا ممکن است سیاست را در منطقه شکل دهد. سؤالات کلیدی در مورد اینکه آیا دولت آینده آمریکا در مورد مسائل مهم درگیری و دیپلماسی تغییر مسیر خواهد داد و آیا با کنگره هماهنگ یا تقابلی کار خواهد کرد، وجود دارد.

وکیل در ادامه گفت: سوالاتی نیز در مورد اینکه ترامپ چگونه بی‌ثباتی مستمر در منطقه را مدیریت خواهد کرد، وجود دارد، با وجود اینکه وی معتقد است حملات ۷ اکتبر توسط حماس هرگز در دولت وی رخ نمی‌داد. من فکر می‌کنم رویکرد‌هایی وجود دارد که ممکن است خاورمیانه را تحت تأثیر قرار دهند. اول از همه اینکه ترامپ به دنبال پایان دادن به کارزار نظامی در غزه است. اما این لزوماً به افق سیاسی تشکیل دولت فلسطین تبدیل نمی‌شود بلکه صرفا پایان کارزار نظامی و پایان دادن به درگیری‌های فعال است.

مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا افزود: رویکرد دیگر فشار حداکثری بر ایران است، اما این امر لزوماً به معنای توافق یا تغییر نظام سیاسی ایران نیست، بلکه تلاشی برای محدود کردن و مهار قدرت مانور ایران در خاورمیانه است.

ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود پس از خروج از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی که فعالیت‌های هسته‌ای تهران را در ازای مشوق‌های اقتصادی محدود کرده بود، تحریم‌ها را علیه ایران بازگرداند. تحریم‌های مجدد در سال ۲۰۱۸ به شدت بر صادرات نفت ایران تأثیر گذاشت و درآمد دولت در تهران را کاهش داد.وکیل در ادامه گفت: رویکرد سوم این است که ترامپ احتمالاً توافقنامه ابراهیم را تقویت خواهد کرد – مجموعه‌ای از توافقات عادی سازی روابط بین اسرائیل و کشور‌های مختلف عربی.

در سال ۲۰۱۷ ترامپ به طور رسمی قدس (اورشلیم) را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و سفارت آمریکا را به آنجا منتقل کرد. دو سال بعد، وی کنترل اسرائیل بر بلندی‌های جولان را تصدیق کرد – قلمرو سوریه که توسط اسرائیل در طول جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ اشغال شده بود و هنوز سوریه مدعی آن است. ترامپ همچنین توافقنامه ابراهیم را تسهیل کرد. پیشنهاد صلح ۲۰۲۰ وی با هدف اعطای حاکمیت اسرائیل بر مناطق وسیعی از سرزمین‌های فلسطینی بود.

ترامپ اخیراً از توافق ابراهیم یاد نموده و گفته است برای عادی سازی توافقات بیشتر بین اسرائیل و کشور‌های عربی فشار خواهد آورد. صنم وکیل در این ارتباط می‌گوید: تلاش ترامپ برای گسترش توافق‌نامه ابراهیم احتمالاً یکی از مهمترین موارد در دستور کار او خواهد بود. این توافق در دولت ترامپ قدرت بیشتری به دست خواهد آورد، زیرا ایده‌های دیگری وجود ندارد و دولتی که وارد کاح سفید خواهد شد، توافق‌نامه را چارچوبی واقعاً خوب برای گسترش، اشتراک و انتقال مدیریت خاورمیانه خواهد دید. «غسان خطیب»، تحلیلگر سیاسی فلسطینی به ایجاد صلح در خاورمیانه کمتر امیدوار بود و گفت: فکر می‌کنم ترامپ احتمالاً به حمایت از نتانیاهو در نبردهایش در غزه و لبنان و احتمالاً در سوریه ادامه خواهد داد بدون اینکه اجازه دهد وی وارد یک جنگ تمام عیار علیه ایران شود.

واکنش اسرائیل به پیروزی ترامپ

بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل روز چهارشنبه به ترامپ تبریک گفت و پیروزی وی را شروعی جدید در اتحاد آمریکا و اسرائیل خواند. وی یکی از اولین کسانی بود که حتی قبل از اینکه رسانه‌های آمریکایی بگویند نامزد جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برنده شده است، به ترامپ تبریک گفت.سایر مقامات اسرائیلی نیز به ترامپ تبریک گفتند، از جمله دیپلمات ارشد اسرائیل که روز سه شنبه به عنوان وزیر جنگ معرفی شد. روز چهارشنبه، پس از آنکه فاکس نیوز پیش بینی کرد ترامپ نامزد دموکرات‌ها و معاون رئیس جمهور فعلی آمریکا یعنی «کامالا هریس» را شکست داده، دونالد ترامپ جمهوری خواه در رقابت‌های ریاست جمهوری ۲۰۲۴ اعلام پیروزی کرد. وی اوایل روز چهارشنبه خطاب به جمعیت خروشان در فلوریدا گفت: آمریکا به ما مأموریتی بی سابقه و قدرتمند داده است.ترامپ با شانس ۵۰-۵۰ جهت بازگشت به کاخ سفید وارد روز نهایی انتخابات شد، یک چرخش قابل توجه از ۶ ژانویه ۲۰۲۱، زمانی که بسیاری از کارشناسان اعلام کردند کار سیاسی وی به پایان رسیده است. در آن روز، گروهی از حامیان ترامپ در تلاشی خشونت‌آمیز برای لغو نتایج انتخابات ۲۰۲۰ به کنگره یورش بردند و ادعا کردند که در انتخابات تقلب شده است.

دیدگاه ترامپ در مورد خاورمیانه

سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ عمدتاً بر اتحاد‌های قوی با اسرائیل و رویکرد تقابلی در قبال ایران متمرکز شده است. وی بر تلاش‌های خود برای میانجیگری قرارداد‌های صلح و مقابله با گروه‌های تروریستی افراطی مانند داعش تاکید می‌کند.

ترامپ که اسرائیل را متحد گرامی می‌خواند، با حمایت دو حزبی گذشته از راه حل دو کشوری مخالفت کرد و این مهم نشان می‌دهد هیچ علاقه‌ای به تشکیل کشور فلسطین ندارد. پس از درگیری بین اسرائیل و حماس در سال ۲۰۲۳، وی بر تعهد خود جهت حمایت از اسرائیل تاکید کرد. ترامپ روابط نزدیک خود را با عربستان سعودی حفظ کرد و به فروش و توافق درمورد تسلیحات پرداخت و از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان حمایت قوی کرد.

در مورد ایران، ترامپ سیاست انزوای تهران را دنبال کرد و آن را «دولت اصلی حامی تروریسم» خواند. وی در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای ایران خارج شد و تحریم‌ها را علیه تهران دوباره اعمال کرد و در سال ۲۰۲۰ دستور ترور قاسم سلیمانی را صادر کرد.وی در اواخر دوره مسئولیت خود، حوثی‌های یمن را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی کرد، تصمیمی که بعداً توسط بایدن لغو شد، اما در سال ۲۰۲۴ در بحبوحه حملات مجدد حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ در جریان درگیری‌های اسرائیل و حماس، دوباره به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی شد.ترامپ همچنین مدعی شکست داعش در عراق به رهبری آمریکا است و در عین حال از خروج نیرو‌ها از عراق و سوریه حمایت می‌کند. وی پیشنهاد داده است که برخی از نیرو‌های آمریکایی در سوریه برای حفظ دسترسی به منابع نفتی باقی بمانند.