سیره و سنت حضرت زهرا سلام الله علیها برترین و بهترین الگویی است که یک مسلمان می تواند از آن بهره ببرد. در ادامه برخی از روایات سیره حضرت زهرا سلام الله علیها را ذکر خواهیم کرد. سادگی در محضر تو می شود شرمنده بانو در درون سفره تو لقمه ای نان جوین است ای […]
سیره و سنت حضرت زهرا سلام الله علیها برترین و بهترین الگویی است که یک مسلمان می تواند از آن بهره ببرد. در ادامه برخی از روایات سیره حضرت زهرا سلام الله علیها را ذکر خواهیم کرد.
سادگی در محضر تو می شود شرمنده بانو در درون سفره تو لقمه ای نان جوین است
ای لباس وصله دارت، خواهش خیل ملائک وصله پیراهن تو، عشق را مهر جبین است 1
مَن أصعَدَ إلَی اللهِ خالِصَ عِبادَتِهِ، أَهبَطَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ إلَیهِ أفضَلَ مَصلَحَتِهِ.
کسی که عبادت های خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، پروردگار بزرگ، بهترین مصلحت را به سویش فرو خواهد فرستاد.2
***
یا رَسولَ اللهِ، الحَمدُلله عَلی نَعمائِهِ وَ الشُّکرُ للهِ عَلَی آلائِهِ.3
ای رسول خدا، حمد و شکر و سپاس سزاوار خداست در برابر نعمت های بیکران او.
بِشرٌ فی وَجهِ المُؤمِنِ یوجِبُ لِصاحِبِهِ الجَنَّةَ وَ بِشرٌ فی وَجهِ المُعانِدِ المُعادِی یَقی صاحِبَهُ عَذابِ النّارِ.4
پاداش خوش رویی در برابر مؤمن، بهشت است و خوش رویی با دشمن ستیزه جو، انسان را از عذاب آتش باز می دارد.
***
در بیان سیره ساده زیستی حضرت زهرا سلام الله علیها جناب سلمان فارسی می گوید: روزی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را دیدم که چادری وصله دار و ساده بر سر داشت. در شگفتی ماندم و گفتم: عجبا! دختران پادشاهان ایران و قیصر روم بر کرسی های طلایی می نشینند و پارچه های زربفت به تن می کنند. وه که این دختر رسول خداست! نه چادر های گران قیمت بر سر دارد و نه لباس های زیبا!
حضرت فاطمه (سلام الله علیها) پاسخ دادند: یا سَلمانُ! اِنَّ اللهَ ذَخَّرَ لَنا الثِیّابَ وَ الکَراسِیَّ لِیَومٍ آخِرٍ.5
ای سلمان، خداوند بزرگ، لباس های زینتی و تخت های طلایی را برای ما در روز قیامت ذخیره کرده است.
***
أَدنی ما تَکونُ مِن رَبَّها اَن تَلزَمَ قَعرَ بَیتِها. 6
آن لحظه ای که زن در خانه خود می ماند (و به امور زندگی و تربیت فرزند می پردازد) به خدا نزدیک تر است.
***
یا أباالحَسَنِ! إنّی لأَستَحیی مِن إلهی أن اُکَلِّفَ نَفسَکَ مالاتَقدِرُ عَلَیهِ.7
ای علی، من از پروردگارم شرم دارم که چیزی از تو درخواست کنم که توان برآوردن آن را نداشته باشی.
***
یا رَسولَ اللهِ ما یَدَعُ عَلِیٌّ شَیئاً مِن رِزقِهِ اِلّا وَزَّعَهُ بَینَ المَساکینِ. 8
ای رسول خدا، علی (علیه السلام) از طعام و غذا چیزی در خانه باقی نمی گذارد. هرچه به دست
می آورد، بین فقرا و تهی دستان تقسیم می کند.
***
صاحِبُ الدَّابَّةِ اَحَقُّ بِصُدرِها. 9
صاحب مرکب، سزاوارتر است به سواری از مرکب خویش.
روزی امام علی (علیه السلام) وارد منزل شدند و فرمودند:
فاطمه جان، خلیفه و عمر پشت در خانه، منتظر اجازه ورود اند، تا نظر شما چه باشد؟
حضرت زهرا (سلام الله علیها) در برابر شوهر فرمود:
یا عَلی! اَلبَیتَ بَیتُکَ وَ الحُرَّةُ زَوجَتُکَ فَافعَل ما تَشاءُ.
علی جان، خانه، خانه توست و من همسر تو هستم. هر آنچه می خواهی، انجام ده.10
***
1.ابکنی ان بکیت یا خیر هاد. وَ اَسبِلِ الدَّمعَ فَهُوَ یَومُ الفِراقِ
2. یا قَرینَ البَتُولِ اُوصیکَ بِالنَّسلِ فقد اصبحا حلیفا اشتیاق
3. اَبکنی وَ ابکی لِلیَتامی وَ لا تَنسَی قَتیلَ الِعدا بِطَفِّ العِراقِ
4. فَارَقُوا اَصبَحُوا یَتَامی حَیاری 11 اَحلَفُواللهَ فَهوَ یَومُ الفِراقِ. 12
1.ای همسر وفادارم، اگر خواستی گریه کنی، بر من گریه کن. ای بهترین راهنما، اشک ها را سرازیر کن که امروز روز جدایی است.
2. ای همدم بتول، وصیت می کنم تو را به فرزندانم که همدم شوق و محبت شده اند.
3. بر من و یتیمان (من) گریه کن. کشته دشمنی ها را در سرزمین عراق فراموش نکن؛ در حالی که به خدا سوگند می خورند آن روز، روز جدایی است.
4. آن جاماندگان، در حالی صبح می کنند که یتیمان سرگردان (آن بیابان اند)، خدای را بر می گزینند. آن روز، روز فراق و جدایی است.
***
اِذا حُشِرتُ یَومَ القِیامَةِ أشفَعُ عُصَاةَ اُمَّةِ النَّبیِّ (صلی الله علیه و آله).13
آن گاه که روز قیامت بر انگیخته شوم، گنهکاران امت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) را شفاعت خواهم کرد.
***
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) روزی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را نگران و اندوهگین یافت و پرسید: حزن و اندوه تو برای چیست؟
پاسخ شنید:
یا اَبَةَ ذَکَرتُ المَحشَرَ وَ وُقُوفَ النّاسِ عُراةً یَومَ القِیَامَةِ، وَاسَو أتَاهُ یُومَئِذٍ مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ. 14
ای پدر، یاد آوردم روز محشر و توقف مردم را در آن روز، در حالی که برهنه اند. وای از زشتی ها در پیشگاه خدای بزرگ در آن روز!
***
اَلرَّجُلُ أحَقُّ بِصَدرِ دابَّتِهِ وَ صَدرِ فِراشِهِ وَ الصَّلاةِ فی مَنزِلِهِ اَلّا اِمامٌ یَجتَمِعُ النّاسُ عَلَیهِ.15
هر فردی سزاوارتر است به سواری از اسب خویش و اداره خانه و خانواده خویش و نماز خواندن در منزل خویش؛ مگر فردی که مردم درخواست نماز جماعت از او داشته باشند.
***
اِلزَم رِجلَها فَاِنَّ الجَنَّةَ تَحتَ اَقدامِها.16
در خدمت مادر باش؛ زیرا بهشت زیر پای مادران است.
ألالا یَلُو مَنَّ اِمرُءٌ اِلّا نَفسَهُ یَبیتُ وَ فی یَدِهِ ریحُ غَمَرٍ.17
آگاه باش! کسی که پس از خوردن غذا با دستی آلوده و چرب بخوابد، هیچ کس جز خودش را نباید سرزنش کند.
***
فیِ المَائِدَةِ اِثنَتَا عَشَرَةَ خَصلَةً یَجِبُ عَلَی کُلِّ مُسلِمٍ اَن یَعرِفَهَا أربَعٌ فِیها فَرضٌ وَ أربَعٌ فِیها سُنَّةٌ وَ اَربَعٌ فیها تَأدیبٌ فَاما الفَرضُ فَالمَعرِفَةُ وَ الرِّضا وَ التَّسمِیَةُ وَ الشُّکرُ فَامَّا السُّنَةُ فَالوُضُوءُ قَبلَ الطَّعامِ، الجُلُوسُ عَلَی الجَانِبِ الأیسَرَ وَ الأکلُ بِثَلاثِ أصابِعَ فَامَّا التّأدیبُ. فَالأکلُ بِما یَلیِکَ وَ تَصغِیرُ اللُّقمَةِ وَ المَضعُ الشَّدِیدُ وَ قِلَّةُ النَّظَرِ فی وُجُوهِ النّاسِ. 18
سرِ سفره غذا، دوازده کار نیک وجود دارد که سزاوار است هر مسلمان آن ها را بشناسد.
چهار مورد واجب، چهار مورد مستحب، و چهار مورد نشانه ادب و بزرگواری است.
و اما چهار عمل واجب:
1.شناخت و معرفت پروردگار (بدانیم که نعمت ها از اوست)؛
2. راضی به نعمت های خدا بودن؛
3.گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» در آغاز غذا؛
4. سپاسگزاری خدا در پایان (و گفتن الحمدلله ربّ العالمین).
چهار عمل مستحب عبارت اند از:
1.وضو گرفتن قبل از غذا؛
2. نشستن به جانب چپ؛
3. نشسته غذا خوردن؛
4. غذا خوردن با سه انگشت.
آن چهار عملی که نشانه ادب و بزرگواری است:
1.از غذای پیش روی برداشتن؛
2. لقمه ها را کوچک برداشتن؛
3. غذا را به خوبی جویدن؛
4. کمتر در صورت دیگران نگاه کردن.
***
حضرت زهرا (سلام الله علیها) درباره ارزش غذایی خرما فرمود:
نِعمَ تُحفَةُ المُؤمِنِ التَّمرُ.19
برای مؤمن، خرما هدیه خوبی است.
***
مردی نابینا پس از اجازه گرفتن، وارد منزل امام علی (علیه السلام) شد.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مشاهده فرمود که حضرت زهرا (سلام الله علیها) برخاست. فرمود:
دخترم، این مرد نابیناست.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمودند:
اِن لَم یَکُن یَرانِی فَانّی أرآهُ وَ هُوَ یَشُمُّ الرِّیحَ. 20
پدر، اگر او مرا نمی بیند، من او را می نگرم. اگر چه او نمی بیند، اما بوی زن را استشمام می کند!
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پس از شنیدن سخنان دخترش فرمود: «شهادت می دهم که تو پاره تن من هستی».
***
حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمود:
اِنّی قَد استَقبَحتُ ما یُصنَعُ بِالنِّساءِ، اَنّهُ یُطرَحُ عَلی المَرأةِ الثّوبُ فَیَصِفُها لِمَن رَای، فَلا تَحمِلینی عَلی سَریرٍ ظاهِرٍ، أُستُرینی سَتَرَکِ اللهُ مِنَ النّارِ.21
من بسیار زشت می دانم که (جنازه) زنان را پس از مرگ روی تابوت، سرباز گذاشته، بر آن پارچه ای
می افکنند که حجم بدن را برای بینندگان نمایش می دهد. مرا روی تابوت آن چنانی نگذار و بدن مرا بپوشان
که خدا تو را از آتش جهنم باز دارد.
***
خَیرٌ لِلنِّساءِ اَن لا یَرَینَ الرِّجالَ وَ لا یَراهُنَّ الرِّجالُ.22
آنچه برای زنان نیکوست، اینکه (بدون ضرورت) مردان نامحرم را نبینند و نامحرمان نیز او را ننگرند.
مرد گرسنه ای در مسجد مدینه به پا خاست و گفت: ای مسلمانان، از گرسنگی به تنگ آمده ام؛ مرا مهمان کنید.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: چه کسی این مرد را امشب مهمان می کند؟
حضرت علی (علیه السلام) فرمود: من، یا رسول الله.
کمی بعد، وارد منزل شد و از حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) پرسید: آیا غذایی در منزل داریم؟ مهمان گرسنه آورده ام.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) ایثارگرانه فرمود: ما عندنا الا قوت الصبیة و لکنا نوثر به ضیفنا.23
در خانه ما غذایی نیست، مگر به اندازه خوراک دختر بچه. اما امشب، ایثار می نماییم و گرسنگی را تحمل می کنیم و همین مقدار غذا را به مهمان می بخشیم.
***
عرب تازه مسلمانی در مسجد مدینه از مردم کمک خواست. پیامبر به اصحاب خود نگریست.
سلمان فارسی برخاست تا نیاز آن بیچاره را برطرف سازد؛ هر جا رفت دست خالی برگشت. با نا امیدی به طرف مسجد می آمد که چشمش به منزل حضرت زهرا (سلام الله علیها) افتاد، با خود گفت: فاطمه (سلام الله علیها) سرچشمه نیکوکاری است.
درِ خانه را کوبید و داستان عرب مستمند را شرح داد.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمود:
یا سلمان و الذی بعث محمدا بالحق نبیا ان لنا ثلاثا ما طعمنا و ان الحسن و الحسین قد اضطربا علی من شدة
الجوع، ثم رقدا کانهما فرخان منتوفان و لکن لا ارد الخیر اذا نزل الخیر ببابی.24
ای سلمان، سوگند به خداوندی که محمد (صلی الله علیه و آله) را به پیامبری برگزید! سه روز است غذا
نخورده ایم و فرزندانم حسن و حسین از شدت گرسنگی بی قراری می کردند و خسته و مانده به خواب
رفته اند، اما من، نیکی و نیکوکاری را که درِ خانه مرا کوبیده است، رد نمی کنم. آن گاه پیراهن خود را به سلمان
داد تا در مغازه شمعون یهودی گرو بگذارد و مقداری خرما و جو، قرض بگیرد.
سلمان فارسی می گوید:
پس از دریافت جو و خرما به طرف منزل فاطمه (سلام الله علیها) رفتم و گفتم: دختر رسول خدا (صلی الله علیه
و آله)، مقداری از این غذاها را برای فرزندان گرسنه ات بردار.
پاسخ داد:
یا سلمان هذا شیء امضیناه لله عزّ و جلّ لسنا ناخذ منه شیئا.
ای سلمان، این کار را فقط برای خدای بزرگ انجام دادیم و هرگز از آن چیزی بر نمی داریم.
***
خیارکم الینکم مناکبة و اکرمهم لنسائهم.25
بهترین شما کسانی است که در برخورد با مردم، نرم تر و مهربان تر است و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که
با همسرانشان مهربان و بخشنده اند.
ما یَصنَعُ الصّائِمُ بِصِیامهِ اِذا لَم یَصُن لِسانَهُ وَ سَمعُهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَهُ.26
اگر روزه، زبان و گوش و چشم و دست و پای روزه دار را از ارتکاب اعمال ناپسند دور نکند، روزه را
می خواهد چه کند؟ (و به چه دردش می خورد؟)
***
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) پس از سال ها تحمل مشکلات و سفارش به صبر و بردباری، کارگری برای حضرت زهرا (سلام الله علیها) انتخاب و سفارش های لازم را ارائه فرمودند.
روزی مشاهده کرد که کارگر منزل در حال استراحت و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) مشغول کار کردن است. علت را پرسیدند. حضرت زهرا (سلام الله علیها) پاسخ دادند:
یا رَسوُلَ اللهِ! عَلَیَّ یَومٌ وَ عَلَیها یَومٌ.27
ای رسول خدا، (کار منزل را عادلانه تقسیم کردم)، روزی بر عهده من و روزی دیگر به عهده اوست.
اشک در چشمان پیامبر حلقه زد و فرمود:
خدا آگاه تر است که رسالت را در کدام خانواده قرار دهد.
***
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روزی از دخترش پرسیدند:
فاطمه (سلام الله علیها)، چه درخواست و حاجتی داری؟ هم اکنون فرشته وحی در کنار من است و از طرف
خدا پیام آورده است تا هر چه بخواهی، تحقق پذیرد.
حضرت فاطمه (سلام الله علیها) پاسخ دادند:
شَغَلَنی عَن مَسئَلَتِهِ لَرَّهُ خِدمَتِهِ، لا حاجَةَ لِی غَیرُ النَّظَرِ اِلی وَجهِهِ الکَرِیِم.28
لذتی که از خدمت حضرت حق می برم، مرا از هر خواهشی باز داشته است. حاجتی جز این ندارم که پیوسته
ناظر جمال زیبا و والای خداوند باشم.
***
اِن کُنتَ تَعمَلُ بِما أمَرناکَ وَ تَنتَهی عَما زَجَرناکَ عَنهُ فَأنتَ مِن شیعَتِنا وَ اِلّا فَلا. 29
اگر به آنچه به شما امر می کنیم، عمل می کنی و از آنچه شما را بر حذر می داریم، دوری می کنی، از شیعیان
مایی، و الّا هرگز!
آن شخص پس از شنیدن پاسخی کلی، مضطرب شد و با توجه به ضعف ها و سستی های خود گفت:
وای بر من که همیشه در آتش جهنم خواهم بود!
همسرش نگرانی و زاری او را با سخنان مطرح شده، خدمت حضرت زهرا (سلام الله علیها) بازگو کرد.
حضرت فاطمه (سلام الله علیها) پاسخ دادند:
قُولی لَهُ: لَیسَ هکَذا شیعَتُنا مِن خِیارِ أهلِ الجَنَّةِ وَ کُلُّ مُحِّبینا وَ مَوالی أولِیائِنا وَ مُعادی أعدَائِنا وَ المُسلِمُ بِقَلبِهِ وَ
لِسانِهِ لَنا لَیسُوا مِن شیعَتِنَا اِذا خَالَفُوا أوامِرَنا وَ نَواهینا فِی سائِرِ المُوبِقاتِ وَ هُم مَعَ ذلِکَ فی الجَنَّةَ وَلکِن بَعدَ ما
یُطَهَّرونَ مِن ذُنُوبِهِم بِالبَلایا وَ الرَّزایَا أوفی عَرَصاتِ القِیامَةِ بِأنواعٍ شَدائِدِها أو فی الطَّبَقِ الأعلَی مِن جَهَنَّمَ بِعَذابِها
اِلی اَن نَستَنقِذَهُم بِحُبِّنا وَ نَنقُلَهُم إلی حَضرَتِنا.30
(از من) به همسرت بگو: چنین نیست (که او قضاوت کرده است). شیعیان ما از بهترین افراد اهل بهشت اند
و همه دوستان ما و دوستانِ دوستان ما و دشمنانِ دشمنان ما در بهشت خواهند بود. آری، کسی که با قلب و
زبان، تسلیم ما اهل بیت شده، اما از اوامر ما سرپیچی کند و نواهی و موارد پرهیز را محترم نشمرد، از شیعیان
واقعی ما نخواهد بود.
گرچه این گروه نیز پس از پاک شدن از گناهان و تحمل مشکلات روز قیامت و قرار گرفتن اندک زمانی در طبقات بالای جهنم و چشیدن عذاب، اهل بهشت خواهند بود و ما به خاطر دوستی شان با ما نجاتشان داده، آنان را به پیشگاه خودمان انتقال خواهیم داد.
بیشتر بدانید: فضائل حضرت فاطمه زهراء سلام الله علیها در قرآن کریم
ایلان ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل دیدار کرد
دیدگاهتان را بنویسید